Uit een onderzoek van UNIZO is gebleken dat de gevolgen van openbare werken voor handelaars niet te onderschatten zijn:
- meer dan 70% citeert omzetverlies;
- 63% ziet het aantal klanten (tijdelijk) teruglopen.

1. Ken uw rechten bij hinder door openbare werken

Verspreid bij openbare werken de folder ‘Ken uw rechten bij hinder door openbare werken’ met het overzicht aan steunmaatregelen voor getroffen ondernemers. Klik hier. U kunt deze folder bestellen bij uw regionale adviseur lokale werking.

Organiseer een informatieavond over hinder bij openbare werken.  Klik hier voor het aanbod. Deze avond kan "gepersonaliseerd" worden naar de situatie in uw gemeente.

2. Informatiebronnen over openbare werken

De schepenen van Openbare Werken en Mobiliteit:
Werken worden niet vandaag op morgen uitgevoerd.  Een goed contact met de bevoegde schepenen is belangrijk om van bij het begin betrokken te worden bij het ontwerp van de plannen. Hoe de straat er na de herinrichting uitziet (aantal parkeerplaatsen, laad- en loszones, eventueel eenrichtingsverkeer, enzovoort) is minstens even belangrijk als een correcte uitvoering van de werken. Het agenderen van het overzicht van geplande werken op de Raad Lokale Economie is een minimum. Ook de gemeentelijke begroting geeft informatie over geplande openbare werken.

www.wegenwerken.be.
Een overzicht van belangrijke wegenwerken is te consulteren via de site , hoewel niet alle gemeenten even stipt zijn om de informatie op de site up-to-date te houden.

Mobiliteitsconvenanten
Sinds 1996 hebben de meeste steden en gemeenten een mobiliteitsconvenant afgesloten met het Vlaamse Gewest, de provincie en vervoersmaatschappij De Lijn. Hierdoor moeten de verschillende plannen en maatregelen beter op elkaar afgestemd geraken. Het mobiliteitsconvenant stelt de oprichting van een Gemeentelijke BegeleidingsCommissie (GBC) verplicht. In de GBC gebeurt de voorbereiding van en de besluitvorming rond het mobiliteitsconvenant. De GBC staat in voor de uitvoering van het gemeentelijk mobiliteitsplan via de opvolging van het actieplan uit het mobiliteitsplan. De gemeenteraad kan ook beslissen om de GBC uit te breiden met bijvoorbeeld scholen, maar evengoed met ondernemersorganisaties. Zeker een interessant overlegorgaan om op de hoogte te blijven van geplande werken en veranderingen in het mobiliteitsbeleid die een invloed op de lokale ondernemen kunnen hebben. Klik hier voor informatie over de mobiliteitsconvenanten.

4. Engagementen/bepalingen om de hinder te beperken

Code voor infrastructuur- en nutswerken langs gemeentewegen van VVSG
Meer dan 200 steden en gemeenten hebben deze Code ondertekend. De Code bevat heel wat minder-hinder-bepalingen: informatieplicht, coördinatie en planning/fasering van de werken,signalisatie van de werken en omleggingen, … Klik hier voor de integrale Code. 
Ze is van toepassing bij werken op gemeentelijk domein waarbij ofwel de gemeente zelf opdrachtgever is ofwel nutsmaatschappijen, zoals Telenet, Aquafin, Eandis, enzovoort. De code moet helpen vermijden dat allerlei nutsbedrijven om de haverklap straten of trottoirs openleggen. En ze moet het aantal herstellingen van slechte kwaliteit verkleinen. Bovendien moeten de nutsmaatschappijen een sperperiode respecteren, waarbij in principe op die plaats binnen de twee jaar geen werken meer mogen worden uitgevoerd.
Klik hier om na te gaan of uw gemeente deze code ondertekende.

Heeft uw gemeente deze Code niet ondertekend, roep dan de betrokken schepen om de Code alsnog te erkennen. Klik hier voor een modelbrief.

Minder hinderverantwoordelijke Aquafin
Aquafin, verantwoordelijk voor riolerings- en collectorwerken, heeft een eigen verantwoordelijke Minder Hinder aangesteld. Aquafin onderschrijft de noodzaak dat de ondernemers in de buurt in een zo vroeg mogelijk stadium over de werken worden ingelicht. Zo is er de afspraak dat UNIZO wordt uitgenodigd  voor een informatieavond in de gemeente. De Minder Hinder-verantwoordelijke verstuurt de uitnodigingen voor de informatieavonden naar de UNIZO-regio’s. Uw regionale adviseur informeert u over mogelijke informatieavonden. 
Uw UNIZO-bestuur kan nadien het project nauw mee opvolgen en met Aquafin bespreken hoe de bereikbaarheid van de handelszaken maximaal kan worden verzekerd. 

Standaardbestek 250
De wetgeving voorziet vandaag geen regelgeving om hinder te voorkomen. De weinige regels zijn er enkel op gericht de aangerichte schade (deels) te vergoeden of de gevolgen van werken financieel te milderen. Voorlopig zal de individuele bouwheer dus zelf een afdwingbaar systeem moeten opzetten. De meest voor de hand liggende methode hiervoor, zijn specifieke besteksbepalingen. Wanneer hij zijn offerte indient, is de aannemer in de meetstaat verplicht reeds een budget te voorzien voor hinderbeperkende maatregelen. Daarvoor is het ‘standaardbestek 250’ opgesteld. Klik hier. Het typebestek biedt belangrijke regels voor communicatie en inspraak, technische maatregelen en specifieke minder-hinder-bepalingen. Als de stad of gemeente opdrachtgever is, vraag dan steeds of ze het standaardbestek 250 toepassen. Vraag ondersteuning bij het toetsen van het bestek aan de bepalingen in het standaarddocument aan uw regionale adviseur Lokale werking.

Minder-Hinderprotocol De Lijn
In 2004 hebben De Lijn en UNIZO een minder-hinder-protocol afgesloten. Klik hier. Daarbij verplicht de vervoersmaatschappij zichzelf om een minder-hinder-programma op te nemen in het bestek voor alle werken waarvoor De Lijn bouwheer is, en hiervoor dus ook een budget te voorzien. De projectleiders van de infrastructuurwerken hebben een opleiding en een handleiding over minder hinder gekregen. Voor de werken starten, voeren onze beide organisaties een impactscan bij de handelaars uit, zodat we precies weten welke begeleidende maatregelen nodig zijn om de getroffen handelszaken te ondersteunen.
Jaarlijks heeft per provincie en evaluatievergadering plaats om de voorbije werken te evalueren en nieuwe afspraken te maken.

Bereikbaarheidsadviseurs bij werken AWV.
Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) van het Vlaamse gewest is de bouwheer voor werken op het eigen domein zoals de gewestwegen die door het centrum van de gemeente lopen. 
Net als bij alle grote wegenwerken geeft dit vaak problemen:
• Ondernemers die klanten en leveranciers niet op de hoogte kunnen stellen van diverse omleidingen;
• Voetpaden die er slecht bijliggen, stof dat in verschillende handelszaken terechtkomt;
• Omleidingen die slecht worden aangeduid;
• Een sterke afname van passage waardoor het omzetverlies zwaar wordt;
• Een fasering die afwijkt van de oorspronkelijke planning en waarop ondernemers zich niet konden voorbereiden (in het bijzonder voorraadbeheer of plannen om tijdelijk te verhuizen);
• Ondernemers die niet of nauwelijks bereikbaar blijken voor belevering;
• Afwezigheid van openbare verlichting;
• Nutsvoorzieningen die het op cruciale momenten laten afweten;
• Slechte bereikbaarheid in eindresultaat.

Om op dit soort problemen te anticiperen werkt AWV met bereikbaarheidsadviseurs, die de brug maken tussen de zelfstandige ondernemers en de aannemer, de nutsmaatschappijen, het gemeentebestuur, de politie, … Voor de provincies Antwerpen, Limburg  en West-Vlaanderen levert UNIZO de bereikbaarheidsadviseurs. Zij nemen met uw lokale UNIZO-ondernemersvereniging contact op wanneer er AWV werken zal uitvoeren in uw gemeente.  In Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant zijn andere bereikbaarheidsadviseurs aangesteld. Lokale UNIZO-besturen uit die provincies kunnen terecht bij hun adviseur Lokale werking voor begeleiding.  
Bekijk ook de reportage op Ondernemers-TV: klik hier.

Driemaandelijks overleg wegenwerken op hoofdwegen
UNIZO heeft in september een samenwerkingsprotocol voor een betere afstemming van grote wegenwerken ondertekend met Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits, het Agentschap Wegen en Verkeer en het Vlaamse Verkeerscentrum. Voortaan komt er een driemaandelijks overleg waarbij de planning voor de wegenwerken op de snelwegen wordt besproken (werken in uitvoering en geplande werken in de nabije toekomst). Ook innovatieve werkwijzen op het vlak van minder-hinder-problematiek komen aan bod. Het Agentschap Wegen en Verkeer zal duidelijke informatiefiches over de werken en de geplande wegomleggingen samenstellen die UNIZO dan verder aan de leden zal communiceren.

Meer informatie en begeleiding bij openbare werken:
Stijn Vancuyck, adviseur mobiliteit, tel. 02/238.05.80, stijn.vancuyck@unizo.be
UNIZO-bereikbaarheidsmanagers:

Antwerpen - Els Cools 03/213.92.50

West-Vlaanderen - Axel Ronse 050/33.13.13

Limburg - UNIZO-Limburg 011/26.30.30